ASR - Anti Patinaj Sistemi Nedir ve Ne İşe Yarar?

ASR Nedir? Ne İşe Yarar?

Otomotiv dünyası, araç kullanmanın konfor ve keyif boyutuna güvenlik sistemlerini eklediğinden bu yana, sürüş güvenliği artıyor, olası kaza anlarında ise zarar görme oranı düşüyor. Bu güvenlik sistemleri, hayata değer katan dokunuşların yanı sıra aracınızın ömrünü uzatıyor ve ani durumlarda sürücü reflekslerini destekliyor. ASR olarak bilinen “Anti Schlupf Regelung” yani Anti Patinaj Sistemi de gaz pedalına şiddetli ve ani basışlarda bu refleksi yumuşatan bir sistem olarak görev yapıyor. Patinaj, gaz pedalına güçlü basıldığında tekerleklerin ileri gidememesi ve kendi etrafında dönmesi nedeniyle aracın hiç ilerlememesine ya da çok az ilerleyebilmesine neden olur. Bu da lastiklerin aşınmasına, özellikle şehir içi trafiğinde kazalara ve motorun zarar görmesine yol açabilir. İşte tüm bu olumsuzlukları önlemek için geliştirilen ASR sistemleri, günümüzde en güçlü motora sahip araçlarda bile patinaj önleyici olarak önemli görevlerden birini üstleniyor.

ASR Sistemi Ne Zaman Bulundu?

Bu sorunun yanıtı bizi 1930’lu yıllara, sistemin ilk prototipinin yapıldığı döneme götürüyor. Araçların yol tutuşunu artırmak için geliştirilen sistemin ilk örneği, bir tekerleğin diğerinden daha hızlı dönmesi prensibine dayanan “Sınırlı Kaymalı Diferansiyel” olarak karşımıza çıkıyor. Bu mekanik sistem, tıpkı bugünkü ASR sistemleri gibi, aracın patinaj yapmasını önleyen bir dizi tekerlekler arası güç transferi dengeleyicisi olarak çalışıyordu. Sistem 90’lı yılların başında ise tekerlek hızı algılayıcılar sayesinde bugünkü halini alacağı yolculuğuna başlıyor. Anti patinaj sistemi, 1992 yılından bu yana otomobillerde ve motosikletlerde bulunuyor ve gelişen teknolojiyle araçlara entegre ediliyor.

ASR Nasıl Çalışır?

Anti patinaj sisteminin çalışma prensibini anlamak için ASR nedir ve çalışmak için hangi mekanizmalara ihtiyaç duyar soruları, doğru yol göstericileridir. Normal koşullarda aracınızdaki elektronik kontrol ünitesi, ateşleme sistemi, yakıt enjektörü ve gaz pedalı sensoru gibi donanımlar, motor gücünü kontrol ederek patinaj yapmadan kalkmayı sağlar. Ancak gaz pedalına herhangi bir sebepten hızlı ve güçlü bir şekilde bastığınızda aracın kontrol edilebilmesi ve güvenliğin sağlanması için artık ASR sisteminin devreye girmesi gerekir. Araç tekerleklerinin ani ve hızlı kalkışlarda patinaj yapmasını önlemek için geliştirilen ASR, hız algılayıcılar sayesinde devreye girer ve patinaj yapması olası olan tekerleklere fren uygular. Hız algılayıcıları tekerleğin üzerinde bulunur ve dönüş hızlarını algılar. Hangi tekerleğin patinaj yaptığını bilen bu mekanizma, ABS hidroliğinin fren basıncını kontrol etmesiyle, uygulanacak freni gerçekleştirir. Yani, tekerlek hız algılayıcıları lastiklerin dönüş hızını ve hangi tekerleğin patinaj yaptığını belirler. ABS hidroliği ise her tekerlek için ayrı bir fren basıncı uygular ve patinaj önleme sistemi, ABS’nin bu özelliğinden yararlanarak gereken tekerleğe gereken freni uygular. ASR’nin patinaj tehlikesinde müdahale kararı vermesini sağlayan sistem ise elektronik kontrol ünitesinde bulunur. Yakıt azaltma valfı, ateşleme, yakıt enjektörü ve gaz pedalı sensoru parçalarını kullanan anti patinaj sistemi, motor gücünü kontrol eder ve böylece tekerleklerin hızını azaltır.

ASR Ne İşe Yarar Ve Hangi Araçlara Uygulanabilir?

Patinaj önleme sistemi, ABS ve enjektör sistemine sahip tüm araçlara uygulanabilir. Karlı, çamurlu ve buzlanma görülen yollarda hayati önem taşıyan bu sistemi, dilediğiniz zaman devreden çıkarabilirsiniz. Ancak, zorlu yol koşullarında olduğu kadar şehir içi trafiğinde de güvenliği sağlayan ASR’nin aktif olması, beklenmedik durumlara karşı güvenliğiniz için alınabilecek en iyi önlemlerden biridir. Emniyetli bir yol tutuşu ihtiyacının maksimum seviyeye çıktığı kış şartlarında, yağışlı havalarda ve zorlu arazi koşullarında ise sistem, aracın kaymasını ve boşa dönen tekerlekler nedeniyle savrulmasını önler. Patinaj yapan bir araç normalin aksine yavaş ve dengesiz bir kalkış yapar. ASR sistemi, seyir sırasında güçlü bir yol tutuşu sağladığı gibi kolay ve hızlı kalkış için de önemlidir. Bu da lastiklerin ömrünü uzatır, aks, debriyaj balatası ve şanzıman gibi donanımların aşınmasını önleyerek tüm aksamların dayanıklılığını artırır.