ESP Nedir? Nasıl Çalışır ve Ne işe Yarar?

ESP nedir? Nasıl çalışır? Ne İşe Yarar?

Otomotiv mühendisliğinin gelişen teknolojiyle birlikte kazandığı ivme, araç güvenlik sistemlerini de her geçen yıl ileri seviyelere taşıyor. Sürüş güvenliğini artıran bu sistemler, 2000’li yıllara damga vuran özelliklerle yeni nesil araçlara uygulanmaya devam ediyor. Sürücülerin araç ve yolla uyumlanmasını sağlayan ESP, yani “Electronic Stability Program” da otomotiv teknolojisinde fark yaratan donanımlardan biri. ESP nedir sorusunun en net yanıtı, aslında sistemin isminde yer alan “Stabilite” kelimesinde gizli. Stabilite, denge, sağlamlık ve kararlılık kavramlarına karşılık geliyor ve bu özellikler dış koşullardan ya da sürücüden kaynaklanan olumsuz sürüş davranışlarından etkilenmeden aracın durmasını ya da kararlı bir sürüş sergilemesini sağlıyor.

ESP Nasıl Çalışır?

Elektronik stabilite programı, ABS yani kilitlenmeyi önleyici fren sistemi ve patinaj önleme sistemi anlamına gelen ASR ile birlikte çalışıyor. Bu iki sistemin var olduğu araçlarda ESP, 5 farklı donanımla organize şekilde çalışarak gereken durumlarda devreye giriyor. Program bu donanımlara ek olarak, sürücünün sürüş davranışlarını ve araçtan beklentilerini de sürekli analiz ediyor ve bunlar arasındaki herhangi bir sapma anında sürüş standartlarını koruma görevini üstleniyor. Elektronik stabilite programı, tekerlek hız algılayıcıları, yanal hız algılayıcı, ABS hidroliği, fren basıncı algılayıcısı, direksiyon açısı algılayıcısı ve elektronik kontrol ünitesiyle senkronize olarak çalışıyor ve arka planda sürekli veri işlemeye devam ediyor. Örneğin, yüksek hızda önünüze bir engel çıktığında ya da keskin bir virajla karşılaştığınızda direksiyon hakimiyetiniz ve fren refleksiniz genel akışın dışına çıkar. Sürüş alışkanlıklarınızdaki bu sapma ise aracın yoldan kaymasına neden olur. Aracınız herhangi bir sebepten kontrolden çıktığında tekerlek hız algılayıcıları bunu algılar. ESP algılayıcıları da gitmek istediğiniz yön ile aracın gitmekte olduğu yön arasındaki dengesizliği tespit eder. Aracı düz bir hatta ya da yapmak istediğiniz manevra güzergahında tutmak için sistem gerekli gördüğü tekerleğe fren uygular. Bu da yol tutuşunu dengeli ve doğru bir hale getirir. Böylece aracın kontrolden çıkması önlenir ve kontrol güvenli bir şekilde, yeniden sürücünün hakimiyetine geçer.

ESP Ne İşe Yarar?

ESP nasıl aracı yolda tutar ve güvenliği nasıl sağlar sorularının ortak yanıtını, sistemin çalışma prensiplerini ve birlikte görev yaptığı diğer mekanizmaları inceleyerek kavrayabilirsiniz. Ve bu inceleme size ESP’nin neden 2014 yılından bu yana Avrupa Birliği kapsamındaki ülkelerde zorunlu hale getirildiğini de gösterecektir. Olası kazaları engellemek amacıyla geliştirilen diğer güvenlik sistemleri gibi elektronik stabilite programı da sürücü ve yolcular için hayati önem taşır. Seyir halindeyken yağış gibi nedenlerle aniden yoldaki bir bozulmayla karşılaşabilirsiniz, aracınızın önüne bir canlı çıkabilir ya da keskin bir viraja girerken hızınızı kontrol edememiş olabilirsiniz. İşte bu ve buna benzer durumlarda ESP, otomobilinizin savrulma ihtimaline karşı ihtiyacınız olan dengeyi, yol tutuşunu ve güvenliği sağlıyor. Ayrıca sistem, özellikle kar ve buzlanmanın görüldüğü yollarda kapatılabilme özelliğine sahip. Çünkü bu yapıdaki bir yolda seyrederken aracınızdaki her küçük kayma sistem tarafından algılanacak ve aracınız sürekli durmaya zorlanacaktır. Bu durumlarda ESP sürücü tarafından devre dışı bırakılabilir ya da üst teknolojiyle donatılmış araçlarda olduğu gibi kendi kendini kapatabilir.

ESP Önemli Bir Güvenlik Donanımı Mı Ve Arızalanırsa Ne Olur?

Aracınızın dengeli bir şekilde ilerlemesini, ıslak ya da bozuk zeminde güçlü yol tutuşunu sağlayan ESP arızalandığı zaman, savrulma gibi büyük bir sorunla karşılaşabilirsiniz. Bu da olası kazalara ve yoldan çıkmalara hatta devrilmeye neden olabilir. Bu nedenle ESP oldukça önemli bir güvenlik donanımıdır ve araç seçiminde en etkili yol göstericilerinizden biri olmalıdır. Araçların gösterge panelinde ESP işareti bulunur ve bu işaretin sürekli yanması ya da yanmaması bir sistem arızasına işaret edebilir. Aynı zamanda elektronik stabilite programı, akü voltajına karşı da duyarlıdır. Akü arızası durumunda gösterge panelinde tepki verebilir. Bu durumda zaman kaybetmeden sistem kontrollerini yaptırmanız, sürüş güvenliğiniz açısından önemlidir. Araç güvenlik sistemleri yani ABS, ASR, EBD yani elektronik fren dağılım donanımı gibi uygulamalar gibi ESP de trafikte hem sürücünün hem yolcuların hem de diğer araç ve yayaların güvenliği için hayati önem taşıyan sistemlerin başında gelir.