Otomotiv teknolojilerinin gelişmesiyle yeni nesil aküler artık çok az bakım gerektiren, şarj-deşarj değişimlerinde deforme olmayan bir yapıya da büründü. Hatta start-stop teknolojisi bulunan araçlarda kullanılan jelli akü sistemleri kısa süreli motor duraksamalarında dahi klima, far, radyo ve multimedya ekranları gibi elektrikli sistemlerin çalışmasını sağlar. Peki böylesine teknolojiye sahip bir ürün olan akü neden biter? Gelin akü bitmesinin sebeplerini detaylarıyla inceleyelim.
Akü Niye Biter?
Yapılan küresel araştırmalara göre yollarda yaşanan araç arızalarının yarısına yakını akü kaynaklıdır. Araçlarda akünün bitmesiyle ilgili “Akü neden bozulur?”, “Akü neden çabuk biter?”, “Yeni akü neden biter?”, “Akü neden hemen biter?” ya da “Akü suyu neden biter?” gibi pek çok soru sürücülerin aklını kurcalar.
Araçların çalışırken veya hareket halindeyken devamlı olarak aküyü şarj ettikleri bir sistem vardır. Yani araç çalışır esnadayken akü bağlantılı olarak kullanılan elektrikli donanımlar akünün bitmesine yol açmaz. Bu nedenle akünün araç çalışır halde kullanılan elektrikli donanımlardan bitmediğini göz önünde bulundurmak gerekir. Öte yandan, yeni tarihli aküler aslında bitmez, sadece deşarj (boşalma) olurlar. Deşarj olma durumu yalnızca yeni aküler için değil kullanma ömrü yani tarihi geçmemiş aküler için de geçerlidir. Ayrıca akü, yeni tarihliyse veya kullanım ömrünü tamamlamışsa takviye edilerek yeniden kullanılabilir. Akünün normal şartlar altında kullanım ömrü 5 veya 6 yıldır. Buna göre, 5 veya 6 yılda bir akü değiştirmek gayet normaldir.
Akü Bitmesi Sebepleri
Araçlarda akünün bitme sebepleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Akü Şarj Olur Mu?
Kullanım ömrünün tamamlamış bir akünün tamamen bitmediğini, aslında deşarj olduğunu belirtmiştik. Peki, “Akü nasıl şarj edilir?”, diye merak ediyorsanız gelin şimdi de akü ve şarj ilişkisini hep beraber inceleyelim.
Takviye Yaparak Akü Şarj Etme Yöntemi
Aküyü şarj etmenin iki yöntemi vardır. Birincisi takviye ikincisi şarj makinası aracılığıyla yapılan şarjlardır. Akülerde sorunları gösteren bir indikatör bulunmaktadır. İndikatörde siyah rengini görmek akünün şarja ihtiyacı olduğunu gösterir. Bununla birlikte, yeşil renk aküde sorun olmadığını, beyaz renk ise akü ömrünün bittiği veya servise götürülmesi gerektiğini ifade eder. Akü takviyesi, araçtan araca takviye kabloları aracılığıyla yapılır. Kaput açılıp akünün (+) (-) kutupları belirlenir. Artı kutup artı kutba, eksi kutup eksi kutba takviye kablosu aracılığıyla bağlanır. Artı kutbun kablosu kırmızı, eksi kutbun kablosu ise siyah renkte olur. Aküsü dolu olan aracın motoru çalıştırılınca takviye başlar. Bu işlem ile akü şarj olmaya başlar ve 5 dakika sonunda aküsü bitmiş araç tekrar çalışır.
Diğer bir yöntem daha çok servislerde yapılan şarj işlemidir. Burada şarj makinasının kabloları aküye bağlanarak şarj cihazının voltaj düğmesi, şarj edilecek olan akünün voltajına göre ayarlanır. Daha sonra, cihazın amper değeri akünü değerine göre ayarlanır ve akünün durumuna göre 5-8 saat süresinde şarj edilir.
Aküler, elektrik içeren kimyasallar bulundurduğu için tehlikeli olabilecek enerji kaynaklarıdır. Bu nedenle akülerle ilgili işlemlerin mutlaka yetkili servislerdeki uzman eller tarafından yapılması gerekir. Siz de senede bir kez, özellikle mevsim geçişlerinde akünüzü kontrol ettirerek yolda kalma riskinizi minimuma indirebilirsiniz.
Aracın bulunduğu yerin koşulları akünün korunması açısından önemlidir. Olumsuz çevre ve saklama koşulları, çok yüksek sıcaklıklar, aşırı soğuk havalar, nem ve benzeri durumlar akünün ömrünün kısalmasına ve deşarj olmasına sebep olabilir.
Aracın aküsünü piller gibi düşünebilirsiniz. Aküler de tıpkı piller gibi uzun süre kullanılmadığında işlevlerini yitirebilir. Aracın uzun süre çalıştırılmadığı durumlarda akü deşarj olarak çalıştırma işlevini gerçekleştirmeyebilir.
“Kışın akü neden biter?” sorusu kış aylarında sürücülerin en çok sorduğu sorulardan birisidir. Çok soğuk havalarda eğer araç dışardaysa akü donacak ve çalışmayacaktır. Donan bir akünün çalıştırılması için takviye edilmesi gerekebilir. Bu da “Soğukta akü neden biter?” sorusuna yanıt olarak gösterilebilir.
Araçlarda fark edilmeyen kaçak akımlar ve yaşanan kısa devreler akünün çabuk bitmesine yol açabilir.
Aracın farlarının uzun süre açık kalması, özellikle motor çalışmadığı zamanlarda aracın farlarının açık unutulması aküyü en hızlı tüketen sebeptir. Günümüzde akülerin en sık bittiği durum açık unutulan farlardır.
Alternatör yani şarj dinamosunun yetersiz şarj etmesi aküyü deşarj edebilir.
Küçük akü seçimi yani aracın özelliklerine uygun olmayan akünün araca takılması aküyü hızlıca tüketebilir.
Araca sonradan eklenen ses sistemi, ışık, bilgisayar sistemleri ve soğutucu sistemler aküyü ekstra yük bindirerek tükenmesine sebep olabilir.
Akü suyu diye tabir edilen sıvı kimyasal ve oldukça tehlikelidir. “Akü suyu neden biter?” denildiğinde aslında akü suyunun komple tükenmesi gibi bir durum söz konusu olmadığı gibi yaşanan aslında aküdeki su eksilmesidir. Çok sıcak havalarda bu durum görülebilir ve akünün deşarj olmasına yol açabilir. Fakat böyle bir durumda mutlaka servise danışmak gerekir.
