Trafik kazalarını önlemek için gelişen teknolojiler her geçen gün çoğalsa da kaza anında sürücüleri en çok koruyan teknoloji yıllardan bu yana değişmedi. Emniyet kemeri, günümüzde bile bilinen, uygulanan ve kullanılan en güvenilir önlem olarak dikkatleri çekiyor. Bu yazımızda, “Emniyet kemerinin önemi nedir?”, “Emniyet kemeri nasıl takılır?”, “Emniyet kemeri nasıl çalışır?” sorularından hareketle bizleri hayata bağlayan emniyet kemeri takmanın önemi hakkında bilgiler paylaşacağız.
Emniyet Kemeri Tarihçesi
Emniyet kemeri bilinen en basit ancak en etkili güvenlik yöntemidir. Emniyet kemeri, tüm ulaşım araçlarında sürücüler ile yolcuların güvenliklerini sağlamak üzere otomotiv üreticileri tarafından tasarlanmış ve insanların ulaşım esnasında can güvenliklerinin sağlanması amacıyla kullanılan düzeneğe verilen isimdir. 1903 yılında Gustave Liebau tarafından icat edilen emniyet kemeri, günümüzdeki haliyle ilk kez 1953 yılında piyasaya sürülmüştür. Emniyet kemeri, bir kaza anında sürücüyü ve araçta bulunan diğer kişileri koltukta sabit tutar. Bu bakımdan, doğru koltuk ayarı sağlandıktan sonra, araç hareket etmeden önce kesinlikle emniyet kemeri takılmalıdır.
Emniyet Kemeri Nasıl Takılmalı?
Emniyet kemeri, koltuğun hemen sol veya sağ yan üst tarafında bulunan gözden alınarak omuzdan bele kadar indirilir. Ardından koltuğun yine emniyet kemerine göre alt çaprazında yer alan turuncu renkli güvenlik tokasına takılır. Emniyet kemeri takılırken dikkat edilecek nokta ise emniyet kemerinin mutlaka bel hizasından geçmesi olacaktır. Kemer, göğüs kafesine boşluk olmadan gergin bir şekilde temas etmelidir. Emniyet kemerinde yükseklik ayarı yapılırken, çukurda kalan omuz başı ile boyun arasındaki bölge referans alınabilir.
Doğru ayarı bulamayanlar, uzun veya kısa boylular için emniyet kemeri yükseltici ya da emniyet kemeri uzatma aparatlarından yardım alabilir. Bu parçaların mutlaka onaylı ve orijinal ekipman olmasında dikkat edilmelidir. Emniyet kemerinin araçta bulunan kişiler tarafından doğru takılıp takılmadığı araç içerisinde yer alan gösterge ışıklarından olan emniyet kemeri işareti aracılığıyla emin olunabilir. Diğer yandan, emniyet kemeri takmaya sıcak bakmayan çocukları alıştırmak için emniyet kemeri arkadaşı olarak bilinen oyuncak modellerinden yardım alınabilir.
Emniyet Kemeri Çeşitleri
Emniyet kemerleri kullanım alanlarına göre farklı türlerde bulunabilir. Bunlar arasında en yaygın olarak kullanılan 3 noktalı kemerdir. İsminden de anlaşılacağı gibi bu kemerler 3 noktadan sabitlenmiştir ve olası kazalara karşı bu bölgelerden tutarak kişinin savrulmasını ya da sarsılmasını engeller. Diğer bir kemer çeşidi olan iki noktalı kemer, yalnızca vücudu tutmaya yarar. 4 noktalı olacak şekilde tasarlanmış kemer sistemi ise daha çok özel otomobiller ve spor araçlarda bulunur. 4’ten fazla noktaları bulunan emniyet kemerleri de çocuklar için tasarlanan emniyet kemerlerinde kullanılır. Bu kemerlerde 5 ya da 6 noktadan birden sabitleme yapılır ve çocukların aralardan kaymalarının önüne geçilir.
Kemer Takanların Yüzde 24,8’i Zarar Görmüyor
Emniyet kemeri takmanın önemiyle ilgili bilinmesi gereken ilk şey, kemerin çarpmanın etkisini önemli ölçüde azaltmasıdır. Emniyet kemeri, çarpma esnasında oluşan baskıyı vücudun tek bir noktasına değil tüm noktalara eşit olarak yayar ve böylelikle yalnızca bir bölgenin şiddetli darbe almasını önler. Buna kapsamda emniyet kemeri takmanın faydalarından bir diğeri de çarpmanın neden olduğu sarsıntıların azalması olarak sıralanabilir. Emniyet kemerinin önemi sayısal verilerle desteklenmektedir. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün açıkladığı istatistiklere göre, ölümlü kazalarda emniyet kemeri kullananların %24,8 ‘i hiçbir zarar görmezken, emniyet kemeri kullanmayanların sadece %6,3’ü yara almadan kurtulmuştur.
Emniyet kemeri ve önemi temel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Ufak çaplı kazalarda ciddi yaralanmaların önüne geçer.
- Baş, göğüs, omurilik gibi hassas bölgelerin ilk etapta hasar almasını engeller.
- Çarpmanın neden olduğu sarsıntıları azaltır.
- Araçtakilerin kaza esnasında araçtan fırlamalarını engeller.
- Çarpma etkisini tüm noktalara yayarak tek bir noktadan darbe alımını engeller.
Emniyet kemeri takılmadığı takdirde karşı karşıya kalınabilecek durumlar ise şöyledir:
- Çarpışma ölümle sonuçlanabilir.
- Ani çarpışmalarda baş, göğüs ve omurilik kısmı yara alır.
- Araçtan fırlama gerçekleşebilir.
- Takla atma durumunda ezilmeler yaşanır
- İç kanama ve travmalara yol açar.
- Yaralanma ihtimalini yüzde 30’a kadar yükseltir.
- İç organlar zarar görebilir.
Emniyet kemeri taşıdığı hayati önem nedeniyle dünyanın hemen hemen her yerinde yasalarla güvence altına alınmıştır. İnsanların hayatlarını kurtardığı defalarca kanıtlandığı için emniyet kemeri takmamanın belirli bir ceza tutarı vardır. Her yerde olduğu gibi ülkemizde de trafik polisleri, emniyet kemeri takmayan sürücüleri durdurup uyarır ve kemeri takmadığı için ceza yazarlar. Türkiye’de emniyet kemeri takmama cezası sürücüler için 132 TL, yolcular için ise emniyet kemeri cezası 108 TL olarak belirlenmiştir. Ancak, emniyet kemerinin ceza yememek için değil, sizin ve sevdiklerinizin sağlığını korumak için takılması gerektiğini unutmamakta fayda vardır.
Emniyet kemeri, sizi ve sevdiklerinizi birbirine bağlayan bir güvenlik elemanıdır. Gidilecek mesafe ne olursa olsun emniyet kemeri takmak hem sizi hem de sevdiklerinizi olası yaralanmalardan büyük oranda koruyacaktır. Bu bakımdan araç hareket etmeden önce araçta bulunan herkesin emniyet kemerlerini doğru bir şekilde taktığından emin olun. Unutmayın ki, trafikte ne kadar iyi bir sürücü olursanız olun ani kazaları önceden bilemezsiniz. Ancak, emniyet kemeri takarak kazaların etkisini minimum seviyeye indirebilirsiniz.
